ပုဂံဗုိလ္ခ်ဳိ လုိ႔ ဆုိလုိက္ရင္ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရး သမုိင္းမွာ နာမည္ႀကီးသူ တစ္ေယာက္ၿဖစ္တာ အားလုံးသိၿပီးသားပါ။ အဂၤလိပ္တုိ႔ကုိ ဒုကၡအေပးဆုံး ၊ ပထမဆုံးနယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ၿပီး ေနာက္ဆုံးမွ အဖမ္းခံရတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳိၿဖစ္ပါတယ္။ ေညာင္ဦးၿမဳိ႕နယ္ ငသေရာက္ဆယ္ရြာသား တစ္ဦးၿဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳိ ဟာ သူ႔ရဲ႕ဖခင္ ဦးေရြေဘာ္ကဲ့သုိ႔ တုိ္င္းရင္းေဆးဆရာ တစ္ေယာက္ၿဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ သီေပါ မင္းလက္ထက္မွာ ေတာင္တြင္းႀကီးၿမဳိ႕ ၿမဳိ႕၀န္စာေရး အၿဖစ္ ၃ ႏွစ္ခန္႔ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၂၄၇ ခုႏွစ္ သီေပါမင္းပါေတာ္ မူၿပီးေနာက္မွာေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔ကုိ စတင္ ေတာ္လွန္ပါေတာ့တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳိႏွင့္ အတူ သားၿဖစ္သူ ဗုိလ္ဖုိးဆင္ ႏွင့္ ဗုိလ္ဖုိး၀င္တုိ႔ လည္း တုိက္ပြဲထဲပါ၀င္လာခဲ့ပါတယ္။ ဇနီးၿဖစ္သူ ေဒၚေရႊမႈံ မွာ လည္း မိန္းမသားၿဖစ္ေသာ္ၿငား ဓားခုတ္ ၊ လွံထုိး ၊ ၿမင္းစီးအတတ္တုိ႔ကုိ ကြ်မ္းက်င္လွကာ ခင္ပြန္းၿဖစ္သူနဲ႔ အတူလက္တြဲ ညီသူ ၿဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္တုိ႔မွာ ဗုိလ္ခ်ဳိအဖြဲ႔ရဲ႕ ေပ်ာက္ႀကားတုိက္ခုိက္မႈမ်ားကို မႀကာခဏ ခံရေလ့ရွိပါတယ္။ ၿမဳိ႕၀န္စာေရးလုပ္ခဲ့သူၿဖစ္ တာေႀကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳိဟာ စစ္မူေရးရာကုိနားလည္သလုိ ၊ စည္းရုံးေရးလည္းေကာင္းတဲ့အၿပင္ နည္းပရိယာယ္ႀကြယ္၀သူၿဖစ္ တာေႀကာင့္ တုိက္ပြဲအမ်ားစုမွာ အႏုိင္ရေလ့ရွိပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳိရဲ႕ထင္ရွားေသာ တုိက္ပြဲမ်ားမွာ နတ္သမီးကမ္းပါးတုိက္ပြဲ၊ ေက်ာက္တံခါးတိုက္ပြဲ ၊ ကန္႔လန္႔ေက်ာ္တုိက္ပြဲ နဲ႔ ပု လင္းရြာတုိက္ပြဲမ်ား ၿဖစ္ပါတယ္။ ထုိတုိက္ပြဲမ်ားမွာ အင္အားသာလြန္ေသာ အဂၤလိပ္တုိ႔အား အက်အဆုံးမ်ားေစခဲ့ၿပီး အရွက္ရေစခဲ့ေသာ တုိက္ပြဲမ်ားၿဖစ္ပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳိတုိ႔မွာ အဂၤလိပ္တုိ႔ထက္ လူအင္အား၊ လက္နက္အင္အား မ်ားစြာနည္းလွပါတယ္။ စိတ္ဓာတ္ၿပင္းထန္မႈေႀကာင့္ သာ ဒီလုိတုိက္ခုိက္ႏုိင္ခဲ့တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ ၁၈၈၆ခုႏွစ္ မွ ၁၈၉၅ခုႏွစ္ အထိ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုနီးပါး တုိက္ခုိက္လာၿပီးေနာ က္ အင္အားတစ္စ တစ္စ နည္းလာရပါတယ္။ ထုိ႔ေႀကာင့္ ေနာက္ပိုင္းတုိက္ပြဲမ်ားတြင္ ဆုတ္ခြာရသည္သာ မ်ားလာပါတ ယ္ ။ ဗုိလ္ခ်ဳိအား အဂၤလိပ္တုိ႔က ရာထူးၿဖင့္ သိမ္းသြင္းခဲ့ေပမယ့္ ဗုိလ္ခ်ဳိကား လက္ခံၿခင္း မရွိခဲ့။
ဗိုလ္ခ်ိဳ တို႔သားအဖကို ဖမ္းဆီး အဆံုးစီရင္ႏိုင္ၿပီး မွ ျမန္မာေခတ္ဦးေတာ္လွန္ေရးကို တစ္ခန္းရပ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ရိပ္မိသြား တဲ့ အဂၤလိပ္တုိ႔ဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၉၅မွာ ဗုိလ္ခ်ဳိရွိရာ ငသေရာက္ဆယ္ရြာကို အလုံးအရင္းနဲ႔ ၀န္းရံတုိက္ခုိက္ပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳိတုိ႔သားအဖဟာ သည္ဧရာ၀တီၿမစ္ကိုၿဖတ္ကူးၿပီး ေယာ ၊ ေဆာနယ္ရွိေတာ္လွန္ေရးအင္ အားစုမ်ားႏွ င့္ ပူးေပါင္းေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ရန္ပုဂံသီရိပစၥယာ ဂူေၿပာက္ဘုရား၀န္းအတြင္းမွာ ေရာက္ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳိကုိ မမိတဲ့ အ ဂၤလိပ္တုိ႔ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳိနဲ႔ နီးစပ္သူ ေဆြမ်ဳိးေတြကုိပါ ဒုကၡေပးလာတဲ့အတြက္ ေဆြမ်ဳိးေတြဟာ ပုဂံတစ္၀ုိက္မွာ မေနထုိင္ရဲေ တာ့ပဲ ေရွာင္တိမ္းႀကရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ၃၀-၆-၁၈၉၅ ေန႔တြင္ေတာ့ သစၥာေဖာက္တစ္ဦးရဲ႕ သတင္းေပးမႈေႀကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳိတုိ႔ အဖြဲ႔စခန္းခ်ရာေနရာကို အဂၤလိပ္တုိ႔သိရွိသြားၿပီး အလုံးအရင္းနဲ႔ ၀င္ဖမ္းၿခင္းကုိ ခံလုိက္ရပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားက ဘုရားကုိ၀ုိင္းထားစဥ္ သားႏွစ္ေ ယာက္က ရန္သူအား ၿပန္လည္ခုခံေသာအခါ- “ငါ့သားမ်ား ငါတုိ႔အခ်ိန္ကုန္ၿပီ အဖမ္းခံလုိက္ႀကေတာ့” ဟု အက်ဳိးမရွိေ သာ ခုခံၿခင္းမ်ဳိးမၿပဳလုပ္ရ ဆုိ႔နင့္ေသာအသံၿဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳိက တားၿမစ္ခဲ့ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕တုိ႔က ဗုိလ္ခ်ဳိသားအဖ ၃ ဦးအား ငါးသေရာက္ ၿမနႏၵာကန္ေတာ္ႀကီးကုန္းတြင္ ႀကဳိးစင္ေဆာက္ကာ ႀကဳိးေပး ကြပ္ မ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳိႀကဳိးစင္တက္မယ္လုပ္စဥ္ ရဲေဘာ္တစ္ဦးက ငိုရာ ေၿခက်င္းခတ္ထားလ်က္ပင္ ထုိရဲေဘာ္ကုိေၿခၿဖင့္ ခတ္ရင္း “နင္တုိ႔ ေယာက်ာ္းမဟုတ္ေလာ” ဟု ရဲ၀င့္စြာဆုိလွ်က္ ႀကဳိးစင္ထက္ကုိ ရင္ေကာ့၍ တက္သြား၏။ ႀကဳိးမေပးမီတြင္ ေနာက္ဆုံးအေနၿဖင့္ တူၿဖစ္သူ ဦးဥာဏ္လႈိင္ကို ေခၚ၍ “သူ႔ကြ်န္ဘ၀ထက္ ေသရတာက ၿမတ္ပါေသး တ ယ္။ က်န္ရွိေသာ ေရႊတုိေရႊစမ်ားကုိ ထုခြဲ၍ ဤေနရာမွာ ဘုရားတည္ၿပီး ေရွးမင္းမ်ားတူးခဲ့ေသာ ကန္ကုိဆည္ပါ” ဟုမွာ ႀကားခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳိ၏ေနာက္ဆံုးမွာႀကားခ်က္အရဗိုလ္ခ်ဳိႏွင္႕သားအဖ(၃)ဦးအားရည္စူးၿပီး ႀကဳိးစင္အနီးတြင္ ၿမနႏၵာေက်ာက္ထီးဘုရား ႀကီးကို တည္ထားေပးခဲ့ႀကပါတယ္။
ref: ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ၿမန္မာ့ဗဟုသုတ ၁၀၀ – နႏၵာမုိးႀကယ္
ပုဂံဗုိလ္ခ်ဳိ – တကၠသုိလ္စိန္တင္
Comments
Post a Comment